قلعه ملکی هرات از قلعه‌های دوره افشاریه هست که اول ورودی شهر هرات قرار داره. این بنا با توجه به فضاهای در نظر گرفته شده به نظر یکی از کامل‌ترین نمونه‌های این نوع بنا در شهرستان خاتم و استان یزد و حتی ایران هست، چون با یک نگاه گذرا میشه هم بنای ارگ، هم بنای شارستان و هم محیط زراعی اطراف رو دید. تنها ورودی قلعه ملکی هرات که در قسمت ارگ قلعه هست، یک سر در ساده و نسبتاً بلند و همچنین یک در قدیمی با دو کوبه و گل میخ‌هایی روی اون داره.
بیرون بدنه جنوب غربی ارگ، دو حجم استوانه‌ای متصل به بنا هست که میشه کاربردشون رو به عنوان پشت بندهایی برای مسائل سازه‌ای بنا دونست. بعد از اینکه از درگاه ورودی می‌گذریم، یک فضای تقسیم هشتی با پوشش طاق چهار بخش قرار داره که دسترسی به فضاهای نزدیک ورودی رو فراهم می‌کنه. پس از فضای تقسیم، دالانی با عرض نسبتاً زیاد هست که امکان دسترسی به فضاهای سکونتی درون قلعه، طبقه دوم یا همان شاه نشین قلعه و همچنین دو اصطبل برای چهارپایان دو طرف دالان رو فراهم میکنه. فضاهای مجاور ورودی که عموماً بدون نور و تاریک هستن احتمالا انباری یا مکان استقرار نگهبان‌های قلعه بودن.
طبقه دوم قلعه ملکی هرات در قسمت ارگ، یک فضای چهار صفه‌ای با چهار اتاق در چهار کنج هست که فضایی برای سکونت خان قلعه بوده. بین این چهار صفه، گنبدی با روزنه‌ای در وسطش قرار داره. دورتادور حیاط جنوبی فضاهای سکونتی مردم عادی یا رعایا وجود داره که عموماً از یک الگو پیروی می‌کنن؛ این طوری که هر کدوم از اون‌ها در ابتدا یک فضای کشیده با طاق آهنگ و طاقچه‌هایی در جداره‌های دو طرف دارن. بعد از فضای اول یک فضای پشتی با پلانی مربع شکل هست که پوشش اون‌ها یا طاق آهنگ و یا طاق فیلپوش هست. باید گفت که همه این فضا از روزنه‌های روی بوم نور مورد نیاز رو تأمین می‌کنن.
دورتادور حیاط شمالی هم فضاهای دو اتاق برای سکونت رعایا مثل حیاط قبلی دیده میشه. در گوشه غربی حیاط شمالی قلعه، فضایی برای ذخیره مواد غذایی مثل گندم دیده میشه که از یک مسیر با سقف کلمبو و سه فضای دیگه با طاق آهنگ در دو طرفش تشکیل میشه. کنار این فضای انبار فضایی برای سکونت انباردار هم در نظر گرفته شده که دسترسی بهش با ورودی انبار مشترکه.
اهمیت فضای انباری تا حدی بوده که برای نازک کاری اون مثل فضای ارگ از گچ استفاده شده. در طبقه اول در امتداد دالان ورودی، مسیری وجود داره که با عبور ازش میشه به محوطه باغی و زراعی قلعه رسید، البته نرسیده به این قسمت معبری عمود بر مسیر قرار داره که دو طرفش هم فضاهایی با یک و یا دو اتاق دیده میشه که با توجه به سادگی معماری داخلی اون‌ها، به نظر می‌رسه مکانی برای نگهداری چارپایان بوده، با این وجود در این قسمت از قلعه همچنین اتاق‌هایی که طاقچه دارن دیده میشه که کاربردی مسکونی داشتن. به خاطر آخرین شخصی که قلعه ملکی رو صد سال گذشته احیا کرده، به این بنا، قلعه ابوالفتح خانی هم میگن.