تئاتر شهر به عنوان بزرگ‌ترین مجموعه هنرهای نمایشی ایران در سال ۱۳۴۶ براساس طرحی از بیژن انصاری، توسط مهندس علی سردار افخمی به مرحله اجرا درآمد. فرایند ساخت این مجموعه تا بهمن ۱۳۵۱ به طول انجامید. در آئین افتتاحیه آن در هفتم بهمن ماه، نمایش باغ آلبالو اثر آنتون چخوف، به کارگردانی آربی آوانسیان، با بازی داریوش فرهنگ، سوسن تسلیمی، مهدی هاشمی، فهیمه راستکار و پرویز پورحسینی به روی صحنه رفت. ساختمان تئاتر شهر که با الهام از برج طغرل طراحی شده است، یکی از نمونه‌های زیبا و منحصر به فرد معماری ایرانی است که در آن از معماری عهدهای مختلف ایران از جمله ایلخانی و معماری باستانی ایران الهام گرفته شده است. این ساختمان با سه هزار متر مربع مساحت، در چهار طبقه طراحی شده و دارای ۵۶۰۰ متر مربع زیربنا و ارتفاعی در حدود ۱۵ متر است. عمق صحنه نمایش جهت اجرای تئاتر صحنه‌ای و برنامه‌های تلویزیونی در سالن اصلی ۱۶ متر و عرض آن در حدود ۱۴ متر در نظر گرفته شده است. سالن در دو طبقه همکف و بالکن گنجایش ۵۷۹ تماشاگر را دارد. این مکان از همان بدو ساخت با پیشرفته‌ترین تجهیزات ممكن اعم از صحنه گردان الکتریکی، آسانسور دکور، سیستم آویزهای بالا رونده برای دکور، دهانه متحرک صحنه، پرده و امکانات سینمایی و دستگاه‌های کنترل کننده، سیستم‌های پیشرفته آکوستیک و درب‌های مجزای ورود و خروج مجهز شده است. سالن‌های دیگر تئاتر شهر بعدها در دوران فعالیت این مرکز به مجموعه اصلی افزوده شده‌اند.