لیدوما یک محوطه باستانیه که در شهرستان ممسنی استان فارس قرار داره و در منابع تاریخی هم ازش نام برده شده. لیدوما، اسم یکی از شهرهایی هست که در نوشتههای هخامنشی ازش اسم برده شده و در مسیر راه شاهی بین تخت جمشید و شوش قرار داشته. در گلنوشتههای تخت جمشید از ۲۶ شهر که بین تخت جمشید و شوش بودن اسم برده شده. اسم لیدوما بین این شهرها دیده میشه.
کاخ باستانی جنجان احتمالاً مربوط به ۵۵۰ سال قبل از میلاد مسیح هست. البته نمیشه با یقین گفت که این بنا در دوره کدوم پادشاه هخامنشی ساخته شده. اما با توجه به یافتههای باستان شناسی، احتمالا در دوره اولین شاههای هخامنشی یعنی داریوش و یا خشایارشاه ساخته شده.
از اون جایی که این دو پادشاه بلافاصله و بعد از هم به قدرت رسیدن، احتمال داره که این بنا، اواخر دوره داریوش و اوایل دوره خشایارشاه ساخته شده باشه. جالبی بنای کاخ جنجان اینه که سه راهپله داشته که دو راهپله اون در گوشهها و یک راهپله هم وسط قرار گرفته. سنگهای افتاده کنار این راهپلهها به ایوان تعلق داره. روی این سنگها کنگرههایی به سبک تخت جمشید قرار گرفته بوده. در هر یک متر، یک کنگره قرار داشته و با این حساب 15 کنگره روی این ایوان سوار بوده. یک بخش از شالی ستونها در اولین حفاریها به دست اومده و قطر این پایه ستونها بیشتر از یک متره. پس حتما ستونی که روی این پایه ستونها قرار میگرفته بین 12 تا 14 متر بوده.
با توجه به عناصر معماری پراکندهای که اطراف این محوطه و پایه ستونهای کشف شده دیگه پیدا شده، میشه گفت که در این منطقه فقط یک بنا وجود نداشته. در لوحهای تخت جمشید از دو شهر «لیدوما» و «بسیتمه» اسم برده شده. دکتر ارفعی احتمال میده شهر نورآباد همون شهر لیدوما باشه و ریچارد هلک هم احتمال داده که برازجان باید شهر بسیتمه باشه. با توجه به کشف کاخ جنجان در نورآباد، احتمال داده شده که این بنا متعلق به یکی از این دو شهر باستانی باشه و بیشتر احتمال داده شده که مربوط به لیدوما باشه. اما چون تا الان هیچ کتیبهای در لیدوما پیدا نشده برای اثبات این ادعا، این گفته فقط در حد یک فرضیه باقی میمونه.
حدود ۲۰۰ یا ۳۰۰ سال پیش و زمان قاجار با استفاده از سنگها و ستونهای بجا مونده از کاخ جنجان، یک قلعه روی این بنای هخامنشی ایجاد میشه. این قلعه قاجاری به قلعه کلی یا قلعه کهنه شهرت داشته. سال ۱۹۲۴ زمانی که پروفسور ارنست امیل هرتسفلد از این مکان دیدن کردن، این قلعه وجود داشته و ساختن این قلعه روی محوطه باعث تخریب بیشتر اون شده. مساحت لیدوما حدود 1000×500 متر مربعه که در بیشتر نقاط اون آثار باستانی پیدا شده. حتی بعضی از شواهد نشون میدن که لیدوما تمدن پنج هزار ساله داره.
در قسمت غربی کاخ لیدوما و با فاصله ۳۵۰ متری از اون، یک تپه باستانی واقع شده که روی اون کتیبه سنگی وجود داره. سال ۱۳۸۵ کاوشهای باستانشناسی توسط یک گروه باستان شناسی به سرپرستی علیرضا عسگری از ایران و پروفسور دانیل پاتس از دانشگاه سیدنی در این منطقه انجام و باعث شد، محل شهر لیدوما که کنار روستای سروان (سورون) و زیر تپهای که اهالی بهش قلعه کلی میگن، کشف بشه. با کاوش این محوطه چشمانداز وسیع و یک دیدگاه جدید در رابطه با مطالعات هخامنشی جنوب و جنوب غرب ایران مطرح شد. این بنا از نظر ابعاد ساختمانی چهارمین بنای بزرگ هخامنشی بعد از بناهای شوش، پاسارگاد و تخت جمشید (پارسه) هست. همچنین یکی از بناهای مهم حکومتی زمان هخامنشیان به شمار میرفته.
اولین اثری که در کاوشهای مربوط به این اثر پیدا شد، یک پایه ستون به رنگ خاکستری با نقش شیارهای هندسی نخلی شکل و مشبّک و گلهای هشت پر بود. این گلها دورتادور بخش بالای پایه ستون رو تزئین کرده بودن. دومین پایه ستون خاکستری رنگ که با نقشهای هندسی گیاهی به ویژه شیارهای برگ نخلی و گلهای هشت پر به هم پیوسته در بخش بالای پایه ستون تزئین شده هم کشف شده. هر دو پایه ستون با نقشهای هندسی و گیاهی تزئین شدن. جنس و رنگ سنگهاشون خاکستری مایل به سیاهه و سطح اونا به خوبی پرداخت شده.
در اولین مرحله سکونتی یک بنا با ستونهای رفیع وجود داشته که ضخامت پایه ستونهای اون بیش از یک متره. سبک پایه ستونها مثل سبک هنری به کار رفته برای ستونهای تخت جمشید هست. از نظر ابعاد، این پایه ستونها با پایه ستونهای تالار صد ستون تخت جمشید قابل مقایسه هستن. به خاطر پیدا شدن این ستونها به نظر میرسه که اون موقعها در لیدوما یک بنای ستوندار وجود داشته.
از طرفی ظرفهای ارزشمند سنگیای در بنا پیدا شده که شبیه بهترین ظرفهای خزانه تخت جمشید هست. بنابرابن احتمال داده میشه، آدمهای عالی رتبه و درباری از آنها استفاده میکردن. همین موضوع باعث شده درباره کاربری بنا حدسهای دیگهای زده بشه. با توجه به شواهد باستانشناسیای که به دست اومده، به نظر میرسه که لیدوما محل نگهداری و به احتمال زیاد مرکز توزیع مواد غذایی بوده و نمایندگان و یا نایبان پادشاه و ناظران توزیع محصولات، در این مکان از ظروف ارزشمند و ظریف استفاده میکردن.
کاربری
تاریخی
تفریحی
محدوده قرار گیری
حومه شهر
موقعیت ترافیکی
کم ازدحام
محیط
کوهستان
معماری
بنای تاریخی
آب و هوا
مرطوب و سرد
امتیاز کاربران
عالی0%
خوب0%
معمولی0%
ضعیف0%
خیلی بد0%
امتیاز کاربران
عالی0%
خوب0%
معمولی0%
ضعیف0%
خیلی بد0%
نقد
استان
شهر
i
نظر شما
پستها را دقیقتر ببینید
تعداد
0
پست،
0
نظر و
0
کاربر مختلف
با استفاده از گزینههای زیر نتایج را محدودتر کرده و راحتتر مطلب مورد نظر خود را پیدا کنید
نمایش فیلترها
نمایش پستهای دارای عکس
حذف فیلتر
تنها دارای عکستنها دارای فیلمتنها دارای متن بلندتنها دارای فیلم یا عکس
به نظر شما دسترسی به این مکان تا چه حد راحت بود؟
حذف فیلتر
اصلاً راضی نبودم
تا چه حد این مکان برای شما جذابیت داشت؟
حذف فیلتر
اصلاً راضی نبودم
تا چه حد این مکان را به دیگران پیشنهاد می دهید؟
حذف فیلتر
اصلاً راضی نبودم
جست و جو کنید
حذف فیلتر
پرسش و پاسخ
سؤلات خود را بپرسید تا با کمک دوستانتان آگاهانهتر سفر کنید. همچنین میتوانید با
پاسخ یه سؤالات دوستانتان علاوه بر دریافت امتیاز، اطلاعات خود را به اشتراک
بگذارید.
امتیاز کاربران