قلعه شواز کهن‌ترین قلعه یزد و مهم‌ترین قلعه کوهستانی و نمونه ارزشمند معماری این منطقه محسوب میشه که با وجود سن و سال زیادش همچنان پابرجا و استوار در قلب روستای شواز خودنمایی می‌کنه. این قلعه مسکونی که هم مردم داخلش زندگی می‌کردن و هم دژی محکم در برابر دشمنان بوده، روی صخره‌ای سنگی از جنس سخت رسوبی به ارتفاع یکصد متر ساخته شده و به همه زمین‌های اطراف دید و تسلط کامل داره و مساحتش به حدود پنج هزار متر مربع می‌رسه. مصالح بکار رفته در ساخت این قلعه خشت، گل، سنگ و ملات‌ها از جنس گل، و بعضی وقت‌ها هم با کاه خرد شده و ریگ اندود و دیوارهای گلی هستن.
درگاه ورودی قلعه شواز از آجر و در قلعه، سنگی و از نوع سنگ‌های رسوبی همون تپه هست. دیوارهای این بنا از بیرون سنگی و از داخل خشتی و جرزهای اتاق‌ها و سقف‌ها هم غالبا از خشت درست شدن. در ساخت بعضی قسمت‌های بنا مثل سقف یک اتاقش از تیرهای چوبی مقاوم از جنس چوب سنجد استفاده شده.
قلعه شواز به شیوه معماری ساسانی بنا شده. سفال‌های خاکستری کشف شده از درون قلعه، سنگ نوشته‌ای که در بدنه سنگی یکی از دیوارهای داخلی قلعه کشف شده و همچنین وجود قوس‌های موجود در اتاق‌ها و راهرو‌های این دژ که متعلق به دوران پیش از اسلام هست نشون میده که این قلعه قدمت زیادی داره. قلعه شواز مثل بقیه قلعه‌ها، برج‌هایی برای دیدبانی و حفاظت از قلعه داره. این برج‌ها با خشت ساخته شده و برای افزایش استحکام و مقاومت با سنگ نماسازی شدن.
روستای شواز به خاطر قدیمی و تاریخی بودنش آثار طبیعی، معنوی و تاریخی با ارزشی رو در خودش جا داده که دو اثر اون در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده که نظر هر گردشگر و بازدیدکننده‌ای رو به خودش جلب می‌کنه. دو مورد از این اثرها گورستان قدیمی شواز و سنگ نگاره‌های هس بخته شواز هستن. این روستا یک آسیاب بادی داره که متاسفانه تقریبا از بین رفته. مهم‌ترین قلعه کوهستانی استان یزد قلعه رفیع، محکم و با شکوه شواز هست. در اطراف اون پرتگاه‌ها و خاک ریزهایی با شیب تند وجود داره. قلعه در طرف شرق گاو پهلوی مرتفعی داره که از آجر بنا شده و از اون برای کشیدن آب استفاده می‌کردن. علاوه بر این در داخل قلعه واحدهایی وجود داره که بیشتر شبیه به مغازه است که این مغازه‌ها در دل سنگ احداث شده که نشون دهنده قدمتشه.