روستای ابیانه 40 کیلومتری شمال غربی نطنز و در دامنه کوه کرکس قرار داره. اسم قدیمی این روستا به زبان محلی «ویونا» و به معنای بیدستان بوده که کم کم تغییر میکنه و به ابیانه تبدیل میشه. قدمت ابیانه خیلی زیاده، طوری که در ابیانه میشه آثار تاریخی دوره‌های ساسانی، سلجوقی، صفوی و قاجار رو پیدا کرد. هیچ سندی باقی نمونده که بشه گفت قدمت ابیانه دقیقا چقدره، اما میشه حدس زد حدودا به 1500 سال پیش برمیگرده. روستای ابیانه در دامنه کوه ساخته شده و خیلی هم خوش آب و هواست. به خاطر جای کمی که داشتن مجبور بودن خونه‌ها رو پلکانی بسازن.
کار مردم روستای ابیانه بیشتر کشاورزی، باغداری و دامداری اون هم به شیوه سنتی هست. خوشبختانه سنت‌های این روستا به خوبی حفظ شدن، مثل زبان و لهجه خیلی خاص و زیباشون. لباس سنتی مردم ابیانه، یکی از جاذبه‌های این روستا محسوب میشه. خونه‌ها رنگشون سرخه، چون نمای خارجی خونه‌هاشون رو با یه خاک سرخ که از معدن کنار روستا به دست میاد درست میکنن. قدمت آتشکده ابیانه به دوران ساسانیان برمیگرده. قدیمی‌ترین بخش مسجد جامع ابیانه، منبر چوبی منبت کاری شده اون هست که در سال ۴۶۶ هجری قمری ساخته شده.
ابیانه دو زیارتگاه هم داره، یکی مرقد شاهزاده عیسی و شاهزاده یحیی در جنوب روستا و اون یکی هم قدمگاه. خانه غلام نادرشاه و خانه نایب حسین کاشی هم از مناطق دیدنی این روستای به شمار میرن. موزه مردم شناسی ابیانه هم به خاطر شناسوندن دست ساخته‌های مردم این روستا و پاسداری از میراث فرهنگی اون ساخته شد. بیشتر اشیای این موزه رو خود مردم هدیه دادن. ساختمون این موزه به سبک خونه‌های ابیانه درست شده و در اون میشه لباس‌های محلی با پارچه و دوخت سنتی، دستگاه چادر شب بافی، وسایل زندگی و ابزار آلات کشاورزی، انواع نقره، لباس عروس و داماد، وسایل چوبی آشپزخانه، قفل‌های فلزی و چوبی قدیمی رو دید.