آتشکده بازه هور اسمِ یک آتشکده چهارطاقی سنگیه که هفتاد کیلومتری جنوب شهر مشهد و ضلع شرقی روستای رباط سفید و اولِ تنگه بازه هور قرار داره. از نظر لغوی بازه در فارسی دری به یک قسمت از دیواره کوه میگن که خورشید از بین اون و با حالت زیبایی طلوع می‌کنه. از نظر معماری، آقای آندره گدار (باستان‌شناس و معمار فرانسوی و متخصص صنایع اسلامی و ایرانی و خاورمیانه) این آتشکده رو به قرن سوم میلادی نسبت دادن.
این بنا یکى از قدیمی‌ترین نمونه‌هاى آتشکده گنبد داره که احتمالا متعلق به زمان پارتیان هست. هرتسفلد و آندره گدار هر دو پژوهشگرهای معروفی هستن. آنها در کتاب‌هاشون گفتن که این بنا رو از نزدیک دیدن. به عقیده اون‌ها این بنا مربوط به دوره ساسانیان میشه. البته بعضیا هم معتقدن که بنای چهار طاقی آتشکده بازه هور مثل یک تالار مجلل در دوران ساسانی هست. بررسی‌های اولیه هم نشون میده به احتمال زیاد بنای حکومتی و متعلق به درباریان دوران ساسانی میشه. این چهارطاقی، نقشه مربع شکل داره. سقف گنبدی شکل اون روی چهار پایه قرار داره. باستان‌شناس معروف آرتور پوپ معتقده که این بنا قدیمی‌ترین گنبد ایجاد شده روی پلان مربع در دنیاست.
فضای ورودی این آتشکده سه درگاهی بلند و عریض داره که احتمالاً تالار ورودی‌ای بوده که به فضاهای معماری دو طرف راه داشته. قسمت بالایی پلان مربع بنا چوب‌هایی روی کنج اون نصب شده که احتمالاً اولین تلاش برای ایجاد گوشواره برای ایجاد گنبد در بناها بوده. این بنا در واقع هسته مرکزی یک مجموعه معماریه و نزدیک ویرانه‌های قلعه‌های تاریخی دختر و پسر قرار داره. با اینکه باستان شناس‌ها، کارکرد‌های نجومی هم برای این بنا، قائل شدن اما به نظر میرسه این چهارطاقی، مثل خیلی از چهارطاقی‌های دیگه، آتشکده بوده. این چهارطاقی فقط یک سازه معماری تنها نیست. بلکه یک بخش از مجموعه معماری هست که کنار محل زندگی آدم‌های اون دوره‌ی عصر ساسانی ایجاد شده و قلعه هم داره. کنار آتشکده بازه هور سفال‌های شاخص دوره ساسانی کشف شده این نشون میده این مجموعه معماری در زمان ساسانیان رونق و کاربری زیادی داشته و سال‌های طولانی ازش استفاده میشده.